ไม่ว่าจะเป็น เครื่องใช้ไฟฟ้า หรืออุปกรณ์ให้แสงสว่าง ล้วนแล้วแต่มีสายไฟเป็นสื่อกลางส่งผ่านพลังงานไฟฟ้าจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง เรามักจะปล่อยเรื่องของสายไฟให้เป็นหน้าที่ของช่างไฟ แต่แท้จริงแล้ว เราควรจะรู้จักสายไฟไว้บ้าง ว่ามีแบบไหนบ้าง และการใช้งานต่างกันอย่างไหร่ จะได้ไม่โดนช่างไฟหลอก
สายไฟแบ่งเป็นกี่ประเภท
สายไฟแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆคือ
1. สายสำหรับไฟแรงดันสูง
2. สายสำหรับไฟแรงดันต่ำ เป็นสายไฟที่ใช้ตามอาคารบ้านเรือน มีหลายขนาด (พื้นที่หน้าตัด) ทนแรงดันไฟฟ้าได้ตั้งแต่ 300-750 โวลต์
สายไฟแรงดันต่ำตามมาตรฐาน มอก. 11-2531 ได้ดังนี้
1. สายไฟไอวี (IV)
สายชนิดนี้เป็นสายเดียว / สายแกนเดี่ยว สามารถทนแรงดันไฟได้ 300 โวลต์ นิยมใช้งานเป็นสายเดินไฟจากนอกบ้านสู่ในบ้าน หรือภายในอาคารที่พักอาศัย ใช้งานได้กับระบบ 1 เฟสเท่านั้น ต้องเดินสายไฟแบบเปิดหรือแบบลอย หรือเดินสายไฟในสถานที่แห้ง และห้ามเดินสายไฟด้วยการฝังดินโดยเด็ดขาด
2. สายไฟวีเอเอฟ (VAF)
เป็นสายชนิดทนแรงดัน 300 โวลต์ มีทั้งชนิดเป็นสายเดี่ยว สายคู่ และชนิดที่มีสายดิน ถ้าเป็นสายเดี่ยวจะเป็นสายกลมและถ้าเป็นชนิด 2 แกนหรือ 3 แกนจะเป็นสายแบน ภายในสายไฟนอกจากจะมีฉนวนหุ้มตัวนำแล้วยังมีเปลือกหุ้มอีกชั้นเพิ่มความปลอดภัยให้มีมากยิ่งขึ้น นิยมเดินตามฝาผนังแบบตีกิ๊บ สายวีเอเอฟต้องเดินในท่อฝังดินอีกชั้น เพื่อป้องการน้ำซึม
3. สายไฟเอชดับเบิลยู (THW)
เป็นสายเดี่ยว สำหรับใช้เดินสายไฟภายในอาคารและใช้งานทั่วไป สามารถใช้เป็นสายไฟในบ้านได้ และยังนิยมใช้กันในโรงงานอุตสาหกรรมอีกด้วย เพราะสายไฟชนิดนี้สามารถทนแรงดันไฟฟ้าได้ 750 โวลต์ และนำไปใช้ในวงจรไฟฟ้า 3 เฟสได้ นิยมเดินสายไฟแบบลอยและใช้ตัวยึดที่ทำจากวัสดุที่เป็นฉนวนเสริมความปลอดภัย หรือเดินสายไฟในท่อแล้วฝังดินเพื่อป้องกันน้ำซึม
4. สายไฟวีเคเอฟ (VKF)
เป็นสายไฟที่มีฉนวนสองชั้น จึงมีความปลอดภัยสูง สามารถรองรับกระแสไฟฟ้าขนาด 25A 300-500 โวลต์ มีคุณสมบัติกันน้ำ จึงใช้งานได้ในพื้นที่เปียก แต่ไม่ควรแช่ในน้ำ สายไฟชนิดนี้เป็นสายไฟชนิดอ่อน สามารถหักงอรูปทรงให้เหมาะสมกับการใช้งานได้ เนื้อฉนวนหุ้มสายไฟเหนียว ไม่ทำให้ภายในฉีกขาด
5. สายไฟเอ็นวายวาย (NYY)
เป็นสายไฟที่นิยมใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม และทนแรงดันไฟฟ้าได้ 750 โวลต์ เช่นเดียวกันกับสายทีเอชดับเบิลยู แต่ความแตกต่างก็คือสายไฟแบบเอ็นวายวาย มีทั้งแบบแกนเดียว และหลายแกน และมีแกนสายดินรวมอยู่ด้วย นอกจากนี้ยังเป็นสายที่มีเปลือกหุ้มอีกชั้น ทำให้เดินสายไฟลงดินได้เลย
6. สายไฟวีซีที (VCT)
ตัวสายไฟมีลักษณะกลม แต่โดยรวมมีคุณสมบัติคล้ายกับสายเอ็นวายวาย แต่ภายในของสายวีซีทีนั้นถูกประกอบขึ้นมาจากสายทองแดงฝอยเส้นเล็ก ๆ ตัวกันเป็นแกน จึงทำให้มีความอ่อนตัว ดัดไปมาได้ ทนต่อการสั่นสะเทือนจึงเหมาะกับเครื่องจักรที่มีการสั่นสะเทือนขณะทำงาน และเป็นสายที่ต่อลงดินได้เลย
เห็นไหมว่าสายไฟมีอยู่หลายแบบมากๆ การเลือกใช้งานก็ต้องให้เหมาะสม และที่สำคัญอย่าลืมสังเกตว่าสายไฟได้มาตรฐาน มอก.11-2553 หรือไม่ เพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้งาน
